Οι νέοι τίτλοι του χειμώνα

Του ΒΑΣΙΛΗ ΡΟΥΒΑΛΗ

Πολλές νέες εκδόσεις, βιβλία-προτάσεις, αναγνωστική διάθεση: με αυτό το τρίπτυχο αρχίζει η φθινοπωρινή περίοδος για όλους όσοι αναζητούν οάσεις ψυχαγωγίας στον κόσμο της ανάγνωσης. Οι εκδοτικοί οίκοι έχουν ήδη ετοιμάσει τους καταλόγους με τα βιβλία τους, που σιγά σιγά θα βρουν τη θέση τους στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Μια πρώτη παρουσίαση τίτλων και συγγραφέων εδώ δεν θα μπορούσε παρά να είναι ενδεικτική.
Ελληνικη πεζογραφία

Του ΒΑΣΙΛΗ ΡΟΥΒΑΛΗ

Με νοσταλγικές εικόνες από την ελληνική δεκαετία του '60 επανέρχεται στο συγγραφικό στίβο ο Γιάννης Ξανθούλης. Το νέο του μυθιστόρημα «Του φιδιού το γάλα» κυκλοφορεί από τα «Ελληνικά Γράμματα», όπου «συστεγάζονται» επίσης «Ο γιος του Μπίλυ Μπλου» της Νένης Ευθυμιάδη, σε μια άσκηση παρωδίας αστυνομικού μυθιστορήματος, αλλά και ο νέοτερος Κώστας Κατσουλάρης με τα διηγήματα «Μικρός Δακτύλιος», που χάρη στη συνδρομή του φακού τού Καμίλο Νόλα επικεντρώνει στο αθηναϊκό κέντρο, στα πρόσωπα και στις γωνιές του.
Ο Μάνος Ελευθερίου επανέρχεται με διηγήματα («Η μελαγχολία της Αθήνας μετά τις ειδήσεις των οχτώ», εκδ. «Μεταίχμιο»), δοκιμάζοντας τη σκιαγράφηση του συλλογικού ασυνειδήτου στο σύγχρονο παρόν της πρωτεύουσας. Στον ίδιο οίκο («Μεταίχμιο») εκδίδει το νέο του μυθιστόρημα «Τηλεμάχου Οδύσσεια», ύστερα από δύο χρόνια, ο βραβευμένος Δημήτρης Μίγγας. Στο καινούργιο βιβλίο του, με τίτλο «μ.Χ.», ο Βασίλης Αλεξάκης διεισδύει στον κόσμο των θεολογικών και φιλοσοφικών συστημάτων μέσα από τις διαδρομές του φοιτητή-ήρωά του στο Αγιον Ορος (εκδόσεις «Εξάντας»).Με ενδιαφέρον αναμένονται το μυθιστόρημα «Τεκμήριο αθωότητας» από τον Τηλέμαχο Κώτσια («Κέδρος») και η επανέκδοση της «Πλωτής πόλης» της Μάρως Δούκα («Πατάκης»). Ο Πέτρος Τατσόπουλος παρουσιάζει πρόσωπα που υπήρξαν πρωταγωνιστές ή συνέβαλαν στις εξελίξεις της νεοελληνικής πραγματικότητας («Νεοέλληνες», «Μεταίχμιο»). Με αντίστοιχη θεματική συνάφεια και το μυθιστόρημα «Η γνώση των νεκρών» του Γιώργου Μανιώτη («Ελληνικά Γράμματα»), ο οποίος δημιουργεί τα πορτρέτα νεκρών ανθρώπων τοποθετώντας τους απέναντι σε ζωντανά, οικεία τους πρόσωπα.Κοινωνικό προβληματισμό και υπαρξιακές αναζητήσεις συνδυάζει το μυθιστόρημα του Κώστα Βούλγαρη («Η μέρα με τις δεκατέσσερις νύχτες»). Το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Ραπτόπουλου («Στη μεγάλη άμμο», «Κέδρος») εξελίσσεται με φόντο ένα συνηθισμένο αιγαιοπελαγίτικο νησί, με συμβάντα που υπενθυμίζουν ότι στην Ελλάδα τα πάντα αλλάζουν, αλλά τα ίδια μένουν. Με το βλέμμα στραμμένο στην ελληνική πραγματικότητα γράφουν ο Δημήτρης Στεφανάκης («Μέρες Αλεξάνδρειας»), εστιάζοντας στην αλεξανδρινή παροικία, και ο Κώστας Ακρίβος («Πανδαιμόνιο»), ο οποίος εξετάζει την ανεύρευση ενός γυναικείου πτώματος στο Αγιον Ορος.Από τον χώρο της δημοσιογραφίας με πρόσημο τη λογοτεχνία, ο Γρηγόρης Ρουμπάνης κάνει την πρώτη του πεζογραφική απόπειρα με το ιστορικό μυθιστόρημα «Η διώρυγα» («Καστανιώτης»). Πρωτοεμφανιζόμενη στην πεζογραφία και η μουσικοκριτικός Μαρία Μαρκουλή με τη συλλογή διηγημάτων «Ντράιβ Ιν» («Κέδρος»). Αντίστοιχα, ο Γιώργος Λεονάρδος εκδίδει το μυθιστόρημα «Ο τελευταίος των Παλαιολόγων» («Λιβάνης»). Ο Αναστάσης Βιστωνίτης εκδίδει μια συλλογή κειμένων δημοσιευμένων στην εφημερίδα «Το Βήμα» («Λογοτεχνική γεωγραφία: τόποι, πόλεις, άνθρωποι», «Μεταίχμιο»). Κοινωνικό μυθιστόρημα -που δημοσιεύεται σε συνέχειες στο «Πρώτο θέμα»- είναι οι «Ματαιότητες» του Χρήστου Ζαμπούνη («Φερενίκη»).Στον «Λιβάνη» κυκλοφορεί η Φωτεινή Τσαλίκογλου το νέο της μυθιστόρημα («Σχιζοφρένεια και φόνος»). Ο Γιάννης Κιουρτσάκης ολοκληρώνει την τριλογία «Το ίδιο και το άλλο», με το μυθιστόρημα «Το βιβλίο του έργου, του χρόνου και του κόσμου», ο Στρατής Χαβιαράς εκδίδει το τρίτο του μυθιστόρημα «Κόκκινη κλωστή» (και τα δύο στον «Κέδρο»), ενώ στον «Καστανιώτη» επανεκδίδεται το βραβευμένο βιβλίο του Δημήτρη Σιατόπουλου, «Ελ Γκρέκο, ο ζωγράφος του θεού», που αποτελεί τη βάση του σεναρίου για την ταινία «Ελ Γκρέκο» του Γιάννη Σμαραγδή.Χρονογραφήματα του Κώστα Βάρναλη, δημοσιευμένα στην «Πρωία» κατά τη διάρκεια της Κατοχής, εκδίδονται σε τόμο για πρώτη φορά («Φέιγ βολάν της Κατοχής», «Καστανιώτης»). Επανεκδίδονται τα κείμενα του Ν.Γ. Πεντζίκη από την «Ινδικτο», αρχής γενομένης με το «Προς Εκκλησιασμό» (επιμέλεια: Γαβριήλ Πεντζίκης). Επίσης, ο «Κέδρος» επανεκδίδει δύο σύγχρονα κλασικά, την «Κάδμω» της Μέλπως Αξιώτη και τον «Πεισίστρατο» του Γιώργου Χειμωνά. Ο «Γαβριηλίδης» εκδίδει τα «Ιταλικά περικείμενα στους «Ελεύθερους Πολιορκημένους του Δ. Σολωμού» του Διομήδη Βλάχου (επιμ.: Γιάννης Δάλλας) και την «Αλληλογραφία» των Γρ. Ξενόπουλου-Τ. Μαλάνου.Με συλλογές διηγημάτων εισέρχονται στο φετινό εκδοτικό στίβο οι Δημήτρης Πετσετίδης («Λυσσασμένες αλεπούδες»), Κωστής Γκιμοσούλης («Η κραυγή της πεταλούδας») στον «Κέδρο», ο Θεόδωρος Γρηγοριάδης («Χάρτες») στον «Πατάκη», ενώ ο πεζογράφος και καλός μεταφραστής Μιχάλης Μακρόπουλος επιλέγει να εκδώσει μια νουβέλα με τίτλο «Η άδεια καρέκλα» στον «Καστανιώτη».
Ξένη πεζογραφία

Του ΒΑΣΙΛΗ ΡΟΥΒΑΛΗ

Το «Μπάσταρδο της Κωνσταντινούπολης» της Ελίφ Σαφάκ, που προκάλεσε σκάνδαλο στην Τουρκία λόγω των αναφορών στην αρμενική γενοκτονία, κυκλοφορεί τώρα από τον «Λιβάνη». Από τον ίδιο οίκο θα κυκλοφορήσει το ιστορικό μυθιστόρημα του έγκυρου πανεπιστημιακού Πολ Κάρτλετζ, «Θερμοπύλες: η μάχη που άλλαξε τον κόσμο», το βραβευμένο με Γκονκούρ «Ευμενίδες» του Τζόναθαν Λίτελ, αλλά και το βιβλίο «Αιχμάλωτα πάθη» τής, επίσης βραβευμένης με Μπούκερ, Α.Σ. Μπάιατ.
Οι εκδόσεις «Πόλις» προτείνουν τρεις σημαντικούς αγγλόφωνους συγγραφείς: τη «Συνωμοσία εναντίον της Αμερικής» του Φίλιπ Ροθ, το ολοκαίνουργιο «Σαν τη βροχή που πέφτει» του Τζόναθαν Κόου και το «America Darling» του Ράσελ Μπανκς. Στις ανερχόμενες βρετανικές δυνάμεις συγκαταλέγεται η Αλι Σμιθ, της οποίας το μυθιστόρημα «Hotel Cosmos» θα κυκλοφορήσει από τα «Ελληνικά Γράμματα».
Από το «Μεταίχμιο» αναμένονται το «Ημερολόγιο μιας κακής χρονιάς» του νομπελίστα Τζ. Μ. Κούτσι, το πολιτικό «Ιδιωτικές συναντήσεις» του Μάρτιν Εϊμις και το αστυνομικό «Μνήμη νεκρών» του Ιαν Ράνκιν. Οι εκδόσεις «Τόπος» ξεκινούν την ξένη σειρά τους με τη μεταφυσική κωμωδία του Φίλιπ Ντικ («Ούμπικ»), τη μυθιστορηματική βιογραφία του Τολστόι («Ο τελευταίος σταθμός») του Τζέι Παρίνι, το γεμάτο πόνο και θυμό «Θα πάω να φτύσω στους τάφους σας» του Μπορίς Βιάν.Το πολυαναμενόμενο δεύτερο μέρος του «Βιβλίου της ανησυχίας» του Φερνάντο Πεσόα θα κυκλοφορήσει από τον «Εξάντα», ενώ ταυτόχρονα αναμένεται η συγκεντρωτική έκδοση των «πεσοϊκών» βιβλίων του Αντόνιο Ταμπούκι από την «Αγρα» με γενικό τίτλο «Η νοσταλγία του πιθανού, γραπτά για τον Φερνάντο Πεσόα». Από την «Αγρα» επίσης, θα κυκλοφορήσουν οι νουβέλες «Κονστάνσια και άλλες ιστορίες» του Κάρλος Φουέντες. Από τους σύγχρονους κλασικούς, ο «Πατάκης» κυκλοφορεί το πολυσυζητημένο «Αβυσσος» της Κάρμεν Λαφορέ, με πρόλογο του Μάριο Βάργκας Λιόσα, το εξαιρετικό «Ο κύριος των ψυχών» της Ιρέν Νεμιρόβσκι αλλά και το συναρπαστικό, σύμφωνα με την κριτική στην Ισπανία, μυθιστόρημα «Ο ζωγράφος των μαχών», του Αρτούρο Περέθ-Ρεβέρτε. Κλασικά έργα μεταφράζει και η «Ινδικτος»: για πρώτη φορά το «Ταξίδι στην Αρμενία» του Οσίπ Μαντελστάμ και τους «Δαιμονισμένους» του Ντοστογιέφσκι σε νέα μετάφραση (Ελένη Μπακοπούλου). Από την «Κασταλία» εκδίδεται το ανολοκλήρωτο μυθιστόρημα «Συναισθηματικό ταξίδι» του Ιταλο Σβέβο. Η «Ηλέκτρα» θα εκδώσει τις «Εξι νουβέλες» του Τόμας Μαν, το έργο «Μαντάμ Μπάτερφλαϊ: Η γιαπωνέζικη κούκλα» του Τζον Λούθερ Λονγκ και το «Brigadier Jerard: Ο ήρωας της συμφοράς» του σερ Αρθουρ Κόναν Ντόιλ.Ενα ακόμη πεζογράφημα του Ναγκίμπ Μαφχούζ («Η σοφία της ζωής») εκδίδεται από τον «Ψυχογιό», όπως και το εικονογραφημένο «Μικρές και τριανταφυλλένιες: πολύ ωραίο για να 'ναι αληθινό» της ποπ σταρ Μαντόνα. Η «Εστία» προτείνει το περίφημο «Ταξίδι στην άκρη της νύχτας» του Λ. Φ. Σελίν και το «Δεύτερο σώμα» του Μίλοραντ Πάβιτς. Το αστυνομικό «Ο γιατρός συνιστά David Bowie» του Πασκάλ Φερούλ προτείνει το «Μελάνι», ενώ εκδίδει επίσης και το τρίτο μυθιστόρημα του Ελληνοαμερικανού Ντέιβιντ Σεντάρις («Γυμνός»), τον «Γυάλινο κώδωνα» της Σίλβια Πλαθ και τον «Συμβιβασμό» του Ηλία Καζάν.Ο «Κέδρος» εκδίδει το βραβευμένο «Ο δρόμος των Εγγλέζων» του Αντόνιο Σολέρ, το πολιτικό «Αγρια αγκάθια» της Παλαιστίνιας Σαχάρ Χαλίφα, ένα από τα πρώτα βιβλία του διακεκριμένου Κουβανού Χοσέ Κάρλος Σομόθα («Γράμματα ενός ασήμαντου δολοφόνου»), την έξοχη επισκόπηση της μετακομμουνιστικής Πράγας από την πένα του Ιβάν Κλίμα («Ούτε άγιοι ούτε άγγελοι»), την ιστορία της θυελλώδους σχέσης μεταξύ του Φ. Σ. Φιτζέραλντ και της Ζέλντα Σέιρ γραμμένη από την κόρη τους Ανιές Μισό («Ζέλντα»).
Η ξένη σειρά του «Καστανιώτη» εμπλουτίζεται φέτος με μερικούς ακόμη τίτλους από σπουδαίους συγγραφείς, όπως Ζοζέ Σαραμάγκου («Περί θανάτου»), Αμος Οζ («Η τέλεια γαλήνη»), Τζον Μπάνβιλ («Σάβανο»), Σάρα Ουότερς («Ξαγρυπνώντας»), Τζον Απντάικ («Ο τρομοκράτης»), Σέρχιο Πίτολ («Η συζυγική ζωή»), Ορχάν Κεμάλ («Η παντρειά»), Αλμπέρ Καμί («Ο μύθος του Σισσύφου») και το άγνωστο αυτοβιογραφικό «Η κοιλάδα του Ισσα» του Τσέσλαβ Μίλος.
Δοκίμια - μελέτες

Αρχαιογνωστικού ενδιαφέροντος οι δύο νέες κυκλοφορίες της «Ωκεανίδας»: η Ζακλίν Ντε Ρομιγί αφηγείται και σχολιάζει την «Ορέστεια» του Αισχύλου, ενώ ο Τάκης Θεοδωρόπουλος αποδίδει λογοτεχνικά τα τρία κείμενα του Πλάτωνα (Ευθύφρων-Απολογία-Κρίτων) για τον Σωκράτη. Στον ίδιο οίκο εκδίδονται οι βυζαντινού ενδιαφέροντος βιογραφίες του Μεγάλου Κωνσταντίνου από τον Εμπερχαρντ Χορστ και της Αννας Κομνηνής («Η χαμένη αυτοκρατορία. Η Αννα του Βυζαντίου») από τον ιστορικό Πάολο Τσεζαρέτι. Η «Ινδικτος» παρουσιάζει την ιστορική μελέτη του Βάλτερ Καέγκι για τον Ηράκλειο («Ηράκλειος, αυτοκράτορας του Βυζαντίου») και την έκδοση «Λόγος περί νηστείας» του Αγιορείτη αρχιμανδρίτη Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου. Η «Πόλις», τον πρώτο τόμο του «Βυζαντινού κόσμου, η Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία» της Σεσίλ Μορισόν και την «Ιστορία του καθολικισμού» του Ζαν Πιέρ Μουασέ, ενώ ο «Παπαδήμας», το έργο «Ο βυζαντινός πολιτισμός και οι Σλάβοι» του Αλεξάντερ Αβενάριους.
Η «Αγρα» προτείνει το δοκίμιο «Υπερρεαλισμός και ιστορικό γίγνεσθαι» του Νικόλα Κάλας αλλά και τους δύο τόμους ανθολογίας αρχαίων λυρικών ποιητών (ελεγειακών-ιαμβογράφων), με φιλολογική επιμέλεια του Γιάννη Δάλλα. Στον «Ικαρο» εκδίδονται δύο μελέτες για τον Γιώργο Σεφέρη: «Ο Σεφέρης για νέους αναγνώστες», με επιμέλεια των Ε. Γαραντούδη -Τ. Καγιαλή και «Ζήτημα φωτός. Ο Θανάσης Χατζόπουλος ανθολογεί τις Μέρες του Γιώργου Σεφέρη». Ο «Γαβριηλίδης» προσφέρει σε δίγλωσση έκδοση (ελληνικά-γαλλικά) τα «Γράμματα στον Ελικώνα» της Μαρίνας Τσβετάγεβα και τους δύο τόμους «Θεατρικά, Ι+ΙΙ» του Μπρεχτ, σε επιμέλεια-μετάφραση του Πέτρου Μάρκαρη. Αντίστοιχα, ο Δημήτρης Καλοκύρης συμβάλλει στην μπορχική βιβλιογραφία με κριτικά και ημερολογιακά κείμενά του, νέες μεταφράσεις και επίμετρα, στον τόμο «Μπεθ, ένα αρχείο για τον Μπόρχες» («Ελληνικά Γράμματα»). Από τα «Ελληνικά Γράμματα» κυκλοφορούν επίσης το συλλογικό «Ο ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος» από το Ινστιτούτο Μελετών Χερσονήσου Αίμου, η αραβολογική μελέτη της Ελένης Κονδύλη («Αραβικός πολιτισμός»), αλλά και ο τόμος «Αναμνήσεις επί χάρτου. Κείμενο για τη βιβλιοφιλία» με άρθρα του διάσημου Ιταλού πανεπιστημιακού Ουμπέρτο Εκο. Στα εγχειρίδια σύγχρονης Ιστορίας, ο «Ιωλκός» προτείνει το έργο του Νάιαλ Φέργκιουσον («Ο πόλεμος στον κόσμο, ο αιώνας του μίσους, 1901-2000») και του Νόρμαν Ντέιβις («Ο πόλεμος της Ευρώπης, 1939-1945»). Ανάλογα, στο «Βιβλιόραμα» εκδίδονται οι μελέτες «Τα Δεκεμβριανά» του Γιώργου Μαργαρίτη και «Πόλεμος και εθνοκάθαρση. Η ξεχασμένη πλευρά μιας δεκαετούς εθνικής εξόρμησης» (1912-1922) του Τάσου Κωστόπουλου. Το «Μεταίχμιο» εκδίδει το συλλογικό έργο «Σμύρνη, η λησμονημένη πόλη; Μνήμες ενός μεγάλου μεσογειακού λιμανιού», σε επιμέλεια της Μαρί-Κάρμεν Σμιρνελίς, και την έκδοση «Ο Γούντι Αλέν για τον Γούντι Αλέν» με κείμενα συνομιλίας του σκηνοθέτη με τον δημοσιογράφο Στιγν Μπίερκμαν.
«Η ιδιοφυής Κίνα, 3.000 χρόνια επιστημών, ανακαλύψεων και εφευρέσεων» του Ρόμπερτ Τεμπλ («Κασταλία») είναι ένα ενδιαφέρον δοκίμιο γύρω από την ανερχόμενη ασιατική δύναμη. Παράλληλα, τα κείμενα του Φίλιπ Πέτιτ («Θεωρία της ελευθερίας»), του Αλέν Ρενό («Τι είναι ένας ελεύθερος λαός; Φιλελευθερισμός ή ρεπουμπλικανισμός») και του Μπάρακ Ομπάμα («Το θάρρος της ελπίδας») στις εκδόσεις «Πόλις» συνθέτουν μια επίκαιρη ματιά στη σημερινή πολιτική σκακιέρα. Στον «Πατάκη» ετοιμάζονται τρεις τόμοι δοκιμίων από σημαντικά ονόματα: το «Περί λογοκρισίας. Η "Ωδή στον Στάλιν" του Μάντελσταμ και άλλα δοκίμια» του νομπελίστα Τζ. Μ. Κούτσι, η συλλογή «Η κυβέρνηση της γλώσσας» του Σέιμους Χίνι και το «Περί έρωτος» του Σταντάλ. Θα κυκλοφορήσουν επίσης το φιλοσοφικό κείμενο «Martin Heidegger» του Τζορτζ Στάινερ αλλά και τα «Μαθήματα φιλοσοφίας σε έξι ώρες και ένα τέταρτο» του Βίτολντ Γκομπρόβιτς. Ο ίδιος εκδότης παρουσιάζει, ύστερα από προετοιμασία πολλών χρόνων, το «Λεξικό νεοελληνικής λογοτεχνίας. Πρόσωπα-έργα-ρεύματα-όροι», το οποίο αναμένεται να προσελκύσει το ενδιαφέρον και να εγείρει συζητήσεις εντός κι εκτός φιλολογικών κύκλων.
Το «American Vertigo» του Μπερνάρ Ανρί-Λεβί είναι ένα οδοιπορικό που ακολουθεί τα βήματα του Αλέξις ντε Τόκβιλ στην Αμερική του 1831, ο Ισραηλινός ιστορικός Ιλάν Πάπε υπογράφει τη μελέτη «Η ιστορία της σύγχρονης Παλαιστίνης» (και τα δύο στον «Κέδρο»)। Το δοκίμιο «Η τέχνη τού σιωπάν» του Αμπέ Ντινουάρ («Καστανιώτης») ταιριάζει αναγνωστικά με τον «Πειρασμό τού υπάρχειν» του Ε.Μ. Σιοράν («Scripta»). Το βιβλίο του Μαξιμίλιαν Μπράουν «Ντοστογιέφσκι: το συνολικό έργο του ως ενότητα και πολλότητα» θεωρείται βασικό εγχειρίδιο στην έρευνα για το Ρώσο συγγραφέα («Εκκρεμές»).


ΥΓ। Ανάμεσα στις κριτικές για όλα τα βιβλία της λίστας του २००६ θα εμφιλοχωρούν νέα για το χώρο του βιβλίου, που δεν μπορούν να περιμένουν।

Το Κατοικίδιο