Tuesday, December 2, 2008

Ανθρώπινη δίψα

Της Ρούλας Γεωργακοπούλου
Απο το Βιβλιοδρόμιο των Νέων

Σωτήρης Δημητρίου
ΣΑΝ ΤΟ ΛΙΓΟ ΤΟ ΝΕΡΟ
ΕΚΔ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ, ΣΕΛ. 197


ΑΚΡΑΙΑ ΦΟΡΜΑ, ΤΡΕΛΟ ΧΙΟΥΜΟΡ, ΓΛΩΣΣΑ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΙ ΜΠΡΑ ΝΤΕ ΦΕΡ ΜΕ ΤΟ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ.
ΤΙΠΟΤΑ ΛΙΓΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΟΣΑ ΠΕΡΙΜΕΝΑΜΕ.
ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ ΟΜΩΣ Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
ΑΠΟΦΑΣΙΣΕ ΝΑ ΞΕΒΟΛΕΥΤΕΙ ΚΑΙ ΝΑ
ΜΑΣ ΞΕΒΟΛΕΨΕΙ. ΕΙΣΙΤΗΡΙΟ ΜΕΤ΄ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ
ΣΤΟ ΣΤΕΓΝΟ ΤΟΠΙΟ ΤΩΝ ΘΑΝΑΤΩΝ
ΜΑΣ. ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΤΟ ΠΑΡΕΙ;
Παρ΄ όλο που ο ίδιος κηρύσσει την «αμεριμνησία», σας συνιστώ να μην πιάσετε αυτό το βιβλίο αμέριμνοι. Θα σας κοπεί η φόρα από την πρώτη κιόλας αράδα. Η εναρκτήρια φράση «Όταν πέθανα, είχα μια έντονη εξ ύψους αίσθηση του σώματός μου» δηλώνει λογοτεχνικό θράσος, μιας και κοντράρεται στα ίσα με άλλες μνημειώδεις εναρκτήριες φράσεις της ελληνικής, έστω, πεζογραφίας. Προσωπικά διαλέγω την πρώτη φράση από τη Θάλασσα του Ανδρέα Καρκαβίτσα, «Ο πατέρας μου, μύρο το κύμα που τον τύλιξε, δεν είχε σκοπό να με κάμει ναυτικό». Ίσως η ωραιότερη ρυθμολογικά δήλωση από καταβολής νέας ελληνικής πεζογραφίας.

Τώρα που το ξανασκέφτομαι, ο συνειρμός μου δεν είναι και τόσο περί διαγραμμάτου αφού και και στις δυο περιπτώσεις το υγρό στοιχείο είναι κυρίαρχο. Ο Καρκαβίτσας πνίγεται, ο Δημητρίου διψάει, το μαρτύριο όμως είναι το ίδιο παρά τη διαφορετική λογοτεχνική επεξεργασία. Στην ιδιοφυή πεζογραφία του Σωτήρη Δημητρίου, όμως, το εύρημα δεν αποτελεί κατακλείδα, αλλά μάλλον πεπονόφλουδα για τον ανέμελο αναγνώστη, γι΄ αυτό σταματώ εδώ.

Τελευταία σταγόνα
Η ιστορία έχει τέσσερα μέρη και κατά τη γνώμη μου ξεκινάει με το πιο δυνατό. Όπου ο αφηγητής, νεκρός πια, μιλάει για τις εν ζωή ολιγωρίες του με μια τέτοια σκληρότητα που παύει να είναι ατομική και τελικά γίνεται γενικότερη. Σ΄ αυτές τις Μ moires d΄outre-tombe το νερό της λησμονιάς είναι ελάχιστο και έτσι οι μνήμες θεριεύουν και το βάσανο παρατείνεται στον αιώνα τον άπαντα ζητώντας από την ψυχή να λογοδοτήσει για τη λίγη συμπόνια με την οποία πολιτεύτηκε ως ζωντανός. «Που κολάκευα αχρείους (...) το ψευτοενδιαφέρον μου για τους άλλους (...) την ψευδοευφυΐα μου (...) την ανθρωπαρέσκεια (...) τις μικρές ευτελείς σωματικές βρώμες μου». Κείμενο αφόρητο, διόλου όμως ηθικολογικό, αφού ονοματίζει τις ντροπές και τις απαγγέλλει σα να προφητεύει την ακατανίκητη έλξη τους. Σ΄ αυτή τη φάση ο Σωτήρης Δημητρίου χρησιμοποιεί τη δική του μεικτή γλώσσα, που άλλοι την είπαν καθαρευουσιάνικη κι άλλοι «επινοημένη», λησμονώντας ίσως ότι το «φώνημα» ως πρώτη απόπειρα επικοινωνίας δεν μπορεί παρά να είναι σπαρακτικό και αυθαίρετο. Πόσο όμως να αντέξει ο άνθρωπος χωρίς τη συνηγορία του πολιτισμού, δηλαδή της γλώσσας των άλλων; Έτσι, στο δεύτερο μέρος ο αφηγητής στρέφεται στο μητρικό ιδίωμα, το ανώτατο λεξικό συναισθηματικών όρων, μήπως και ανακαλύψει εκεί μέσα την ερμηνεία και την ετυμολογική προέλευση των ενοχών του και του αυτοματισμού των πολιτισμικών του επιλογών.

Το κείμενο έχει τη φόρμα και τη θέση χορικού και είναι γραμμένο στο προφορικό ηπειρώτικο ιδίωμα που λαλούν μόνον γυναίκες. Είναι η γλώσσα που έφτιαξε τον λογοτεχνικό μύθο του Σωτήρη Δημητρίου επαυξημένη και βελτιωμένη, αφού αυτή τη φορά ακολουθεί τη συμπύκνωση και τον μινιμαλισμό που αποπνέει ολόκληρο το μυθιστόρημα.

Ο αφηγητής θυμάται την εποχή που, παιδί ακόμα, καμωνόταν τον κοιμισμένο, ενώ στην πραγματικότητα έστηνε αυτί στα λεγόμενα των γυναικών που μηρύκαζαν τη ζωή τους. Ο Εμφύλιος, τα καμένα σπιτικά και η αδερφοφαγία, η μετανάστευση, η μαύρη ζωή των γυναικών στις μεγάλες «χωριανικές» φαμίλιες περνάνε στον ύπνο του παιδιού σαν ήχος παρηγορητικός, εξ ου και κατά τη γνώμη μου εξιδανικεύονται μέχρι εκεί που δεν παίρνει.

33 comments:

ποντίκι said...

Tην καλημέρα μου.
Ακουσα για το blog σου στο Δευτερο πρόγραμμα, και έκανα και εγώ μια βόλτα.
Πολύ όμορφο και ενδιαφέρων, θα περάσω ξανά.

日本ダービー said...

第77回 日本ダービー 2010 予想、オッズ、厳選買い目は?人気が平然と馬券に絡む理由とは!?見事に展開を読んで結果を的中させる

出会い said...

エロセレブとの出会いを完全無料でご提供します。逆援助で高額報酬をゲットしよう

モバゲー said...

モバゲータウンでいろんな異性と交流を深めあいませんか。異性に対して経験がない方でも簡単にお楽しみいただける、シンプルかつ効率的に優れているサイトとなっています

ツイッター said...

全世界で大ブームを巻き起こしているツイッター!!それを利用して今まで経験したことがないような恋を経験してみませんか

安田記念 said...

第60回 安田記念 2010 予想 オッズ 出走馬 枠順で万馬券をズバリ的中!絶対なるデータが確実に当てるための秘訣

スタービーチ said...

スタービーチで素敵な愛を掴みませんか?愛に対する理想や想いを現実にしていきましょう

モバゲー said...

モバゲータウンでは今までとは一味違う出逢いを体験する事ができるのです。これまで良い出逢いがなかった人にはもってこいの無料登録型の掲示板です

ゲーマーチェッカー said...

ゲーマー達のステイタス、ゲーマーチェッカーであなたのゲーマー度数を測定!!測定結果を元に自分と同レベルのオンライン対戦も出来ます。ゲームが得意な人もそうでない人もどちらも楽しめますよ

出会い said...

エロセレブとの出会いを完全無料でご提供します。逆援助で高額報酬をゲットしよう

スタービーチ said...

スタービーチがどこのサイトよりも遊べる確率は高いんです。登録無料で新しい恋をGETしてみませんか

出会い said...

一流セレブたちが出会いを求めて集まっています。彼女たちからの逆援助でリッチな生活を楽しみましょう

SM度チェッカー said...

最近普通のプレイに物足りなさを感じているそこのアナタ、ワンランク上のプレイをしてみませんか?そんな時の目安にSM度チェッカーを使うんです。自分の深層心理を暴きパートナーとのプレイ時のアドバイスも付きますよ!!一度どうですか

スタービーチ said...

今はたった一度しかやってきません。大切な貴方の時間をもっと有効に活用しませんか?スタービーチならきっと本当に求める相手が待ってる。このチャンスが人生を変える転換期です

mコミュ said...

素敵な出 会 いで愛を育む♪理想の人と楽しめる関係を築きませんか?mコミュでしか味わえない幸せを掴みましょう

スタービーチ said...

スタービーチで会える!?理想の異性をGETしよう☆素敵な出会いばかりだから求めている関係も作りやすい!!貴方が求めているのはどういった恋ですか?

名言チェッカー said...

他の人が言ってる名言や格言って良い事言ってるな~とか思ってる方、名言チェッカーで今日から自分に相応しい言葉を見つけませんか!!これでどんな人にも一目置かれる存在に為れますよ

mixi said...

mixiをも凌駕する出会い率!!出会いをするならここしかない♪mixiより出会えてしまうこのサイト。一度ハマれば辞めれません。スタービーチで素敵な出会いをしちゃいましょう

モバゲー said...

モバゲーで出会いをすれば楽しい事は間違いありません。暑いからこそ出会いを楽しむべきなのです。登録無料で簡単に利用可能!

モバゲータウン said...

モバゲータウンでは恋愛から出合いまでのキッカケをつかめる無料のコミュニティサイトです。常時サポートスタッフが掲示板をチェック、サクラや業者を排除しておりますので安心してご利用いただけます

スタビ said...

スタビが今一番アツイのはご存じでしょうか?夏休みで出会いを探している娘とすぐに会えちゃうんです。登録無料でここまで出会える所は他には存在しません。今登録して良いパートナーに巡り合おう

スタービーチ said...

出会いのシーズン、夏到来!スタービーチでご近所さんと知り合っちゃおう!ひと夏の体験も女の子は求めている

モバゲー said...

モバゲーでついに出会いができる!?楽しめる出会い、求めていた出会いはココから始まる。素敵な出会いでまずは関係づくりwしていきましょう

gree said...

greeで素敵な時間を過ごしたい・・・そんな願望を叶えてくれるサイト誕生!!今までにないドキドキ感と興奮をこのグリーで楽しみましょう

スタビ said...

スタビで出会いができる!!いつでもどこでも出会いが可能なスタービーチで最高の出会いをしてみませんか

mコミュ said...

簡単な出逢いはココでできる☆素敵な出逢いをmコミュで体験していきませんか?楽しめる出逢いを経験するならここしかない!!まずはお試しを

ツイッター said...

新時代突入!ツイッターで始まる出逢い…ここでしかできない出逢いが新しい風を巻き起こす!!素敵な巡りあわせを体験していこう!

SMチェッカー said...

あなたの秘められたSM度がわかるSMチェッカー!簡単な質問に答えるだけで自分の隠された部分が分かります!みんなで試してみよう

モバゲー said...

今やモバゲーは押しも押されもせぬ人気SNS!当然出 会いを求めてる人も多い!そこで男女が出 逢えるコミュニティーが誕生!ここなら友達、恋人が簡単にできちゃいますよ

モバゲー said...

もう夏休みも終わりに近づき、この夏最後の思い出を作りたいと焦ってる方が、モバゲーのコミュニティーに書かれてましたよ!!折角なんで夏の思い出作りに協力して自分も美味しい思いをしてみるのはどうですか?大手スポンサーサイトが付いてるので全部タダですよ

グリー said...

最近はどこのSNSサイトも規制ばっかりで、ちょっと出 合いに関して書き込みするとアク禁食らうけど、夏休み終盤に差し掛かり色々なサイトを調べた結果、グリーだけはどうも規制が緩んでるみたいです。今がチャンスの時期ですよ

ツイッター said...

ツイッターで出 合 いを求めるのです。気の合う異性と交流して楽しいひと時をお過ごしください。登録無料で使えるので気軽さは100点満点!

モテる度チェッカー said...

夏休みももう終わりに近づきこのまま一人は寂しいのちがう?そこでモテる度チェッカーを使い自分がなぜモテないか診断してもらいましょう。10~20代の女性アドバイザーが多数在籍してるので、アドバイスを参考に夏終盤を楽しもう