Κρατικά Βραβεία: Επιλογές απο το παρελθόν

Ηρθαν σε πρωθύστερο σχήμα και τα κρατικά βραβεία να τιμήσουν το παρελθόν με ένα τρόπο απίστευτα συμβατικό και κορεσμένο. Τα βραβεία έχουν την έννοια να ενθαρρύνουν τη νέα γενιά των λογοτεχνών και να τροχιοδρομούν νεωτεριστικές απόψεις. Για τη χορεία των κλασικών θα έπρεπε να είχαν θεσμοθετηθεί βραβεία στο σύνολο της λογοτεχνικής παραγωγής τους.(τρία το χρόνο για να συμπεριληφθούν όλοι).

Δεν απαξιώνουμε τους καλούς λογοτέχνες ούτε τους γηραιούς, αλλά ίσως θα έπρεπε να αλλάξουν οι κατηγορίες των βραβείων, γιατί είναι σόλικο και απρόσφορο να βραβεύονται βιβλία και συγγραφείς ενός προηγούμενου αιώνα, επισύροντας δυσμενή σχόλια και γρίνιες απο όλες τις πλευρές.

Παραθέτουμε το ρεπορτάζ της Ελευθεροτυπίας για τους αναγνώστες μας. Είστε ώριμοι και υποψιασμένοι για να κρίνετε αφ' εαυτών την κατιούσα των Κρατικών Λογοτεχνικών Βραβείων!

«Βρίσκω στο πρόσφατο παρελθόν μας ένα υλικό συναρπαστικό, κι όσο περισσότερο το ψάχνω τόσο περισσότερο μου εξάπτει την περιέργεια και τον θαυμασμό. Αυτά θέλω να μοιραστώ με τον αναγνώστη μου», εξηγεί η Αθηνά Κακούρη, μιλώντας για το βιβλίο της «Θέκλη» («Εστία») το οποίο βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για το 2005.



«Η μεγαλύτερη αμαρτία του μυθιστοριογράφου είναι να δημιουργεί στον αναγνώστη πλήξη», λέει η Αθηνά Κακούρη
Η 79χρονη συγγραφέας πιστεύει ότι η γραφή της, αναγνωρίσιμη από τα χρόνια που έγραφε στον «Ταχυδρόμο», αλλά και από τα αστυνομικά μυθιστορήματά της (που την καθιέρωσαν ως «Ελληνίδα Αγκάθα Κρίστι» στη δεκαετία του '60), μπορεί να παρασύρει τον αναγνώστη στη διερεύνηση του παρελθόντος, στην αποκάλυψη του μυστηρίου της ζωής όσο και, όπως λέει χαμογελώντας, «να τον διασκεδάσει, αφού πιστεύω ότι η μεγαλύτερη αμαρτία του μυθιστοριογράφου είναι να δημιουργεί στον αναγνώστη πλήξη...».


Αξίζει να φανεί η λογοτεχνία που παράγεται στην επαρχία, υποστηρίζει από τη Βέροια ο πεζογράφος Γιάννης Καισαρίδης
«Θα έλεγα πως η ταυτότητά μου -εκείνο που με χαρακτηρίζει περισσότερο- είναι η ελληνικότητά μου», συμπληρώνει η Πατρινή συγγραφέας. Από την πλευρά του, ο Γιάννης Καισαρίδης (γεννημένος στη Βέροια, 1959), που βραβεύτηκε για τη συλλογή διηγημάτων «Μισάντρα» («Κέδρος»), πιστεύει ότι αξίζει να φανεί η λογοτεχνία που παράγεται στην επαρχία «απ' όλους όσοι "παλεύουν" μόνοι τους μακριά από το κέντρο». Δέχθηκε την είδηση της βράβευσής του με ψυχραιμία, υποστηρίζοντας ότι «ο καλλιτέχνης ασφυκτιά μόνος και βασανίζεται. Ομως συχνά στον κόσμο τον φτιαγμένο από λόγια η ζωή είναι "δυο φορές ζωή": διαφορετικός τρόπος να βλέπει κανείς τα πράγματα, αναζήτηση των κρυμμένων φαινομένων ζωής, απελευθερωτική πράξη».

Φετινή πρωτοτυπία των Κρατικών Βραβείων αποτελεί η ταυτόχρονη ανακοίνωση των βραβείων με το βραχύ κατάλογο υποψηφίων. Η Αθηνά Κακούρη «συναγωνίστηκε» με τους παλιούς και δοκιμασμένους Γιάννη Ξανθούλη («Ο θείος Τάκης»), Ευγενία Φακίνου («Η μέθοδος της Ορλεάνης») και Μαρία Μήτσορα («Καλός καιρός»), με την πολλά υποσχόμενη Σωτηρία Σταυρακοπούλου («Η μεθυσμένη γυναίκα») και το νεότερο Χρήστο Χρυσόπουλο («Φανταστικό μουσείο»). Για το βραβείο διηγήματος, συνυποψήφιοι με τον Γιάννη Καισαρίδη ήταν οι Φαίδων Ταμβακάκης («Αδεια ξενοδοχεία»), Ερση Σωτηροπούλου («Αχτίδα στο σκοτάδι»), Μάρκος Μέσκος («Νερό Καρκάγια») και Γιάννης Ευσταθιάδης («Δωμάτιο παντού»).

Στην κατηγορία της ποίησης βραβεύτηκε ο Τάσος Γαλάτης («Ανιπτόποδες και σφενδονήτες», εκδόσεις «Γαβριηλίδης»). Καθηγητής μέσης εκπαίδευσης, κινούμενος στην ομάδα ποιητών του Ιδρύματος Σινόπουλου, εξέδωσε την ποιητική συλλογή του ύστερα από αρκετά χρόνια σιωπής. Παρ' ότι θεωρήθηκε «αουτσάιντερ», ξεχώρισε ανάμεσα στους Τάσο Ρούσσο («Προς Λεύκιον»), Δήμητρα Χριστοδούλου («Ελάχιστα πριν»), Λευτέρη Πούλιο («Το θεώρημα»), Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ («Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα»), Βασίλη Καραβίτη («Βίος απορητικός»), Μιχάλη Πιερή («Τόποι γραφής»).


Η πανεπιστημιακός Αγγέλα Καστρινάκη βραβεύτηκε για το δοκίμιο «Η λογοτεχνία στην ταραγμένη δεκαετία 1940-1950»
Η Αγγέλα Καστρινάκη («Η λογοτεχνία στην ταραγμένη δεκαετία 1940-1950», εκδόσεις «Πόλις») επιλέχθηκε για το Βραβείο Δοκιμίου-Κριτικής ξεχωρίζοντας ανάμεσα στα εξής: «Η αναγέννηση του νοήματος. Ο Μιχαήλ Μπαχτίν και η σύγχρονη πολιτισμική θεωρία» της Χρυσής Καρατσινίδου, «Οι ιστορίες του κόσμου» του Βαγγέλη Αθανασόπουλου, «Ο Γκόγια, το θέατρο και το καρναβάλι» της Φανής Μουμτζίδου, «Η ελληνική πρωτοπορία» του Γιώργου Γιάνναρη και «Φιλοσοφία και επιστήμη στην αρχαία Ελλάδα» του Βασίλη Κάλφα.

Στον αντίστοιχο κατάλογο για το Βραβείο Χρονικού-Μαρτυρίας πλειοψήφησε η εμπεριστατωμένη, πολυσέλιδη έρευνα «Γιαννούλης Χαλεπάς» του Χρήστου Σαμουηλίδη («Εστία»). Υποψήφια ήταν ακόμη τα εξής: «Τα τυπογραφεία του Ηρακλείου» του Δημήτρη Μουδατσάκη, «Από τα τετράδια ενός βοσκού» του Γιάννη Τσεβρέχου, «Οι ζεϊμπέκοι της Μικράς Ασίας» του Θωμά Κοροβίνη και «Η πόλη, οι άνθρωποι: αφηγήσεις και μαρτυρίες, 12ος-19ος αιώνας» της Αικατερίνης Κουμαριανού.

Η επιτροπή κατέληξε στην απόδοση του Μεγάλου Βραβείου Λογοτεχνίας στον εκ Θεσσαλονίκης διηγηματογράφο Τηλέμαχο Αλαβέρα. Γεννημένος το 1926 στη Φιλιππούπολη της Ανατολικής Ρωμυλίας, θεωρείται μεταξύ των κυριότερων εκπροσώπων της βορειοελλαδίτικης λογοτεχνίας. Εκδότης του περιοδικού «Νέα Πορεία», έχει κυκλοφορήσει δεκατέσσερα βιβλία, ενώ ήδη βραβεύτηκε δύο φορές με κρατικό βραβείο λογοτεχνίας και με το Βραβείο Ουράνη.



ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΟΥΒΑΛΗΣ



ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 06/06/2007